ขบวนขันหมากไทย ประกอบด้วยอะไรบ้าง

กล่าวกันว่า พิธีแห่ขันหมากจัดเป็นพระเอกของพิธีแต่งงานแบบไทย จัดขึ้นเพื่อแสดงถึงความเคารพ และเป็นการบอกกล่าว ขออนุญาตผู้ใหญ่ฝ่ายเจ้าสาวว่าจะสู่ขอไปเป็นภรรยา โดยการจัดขบวนพิธีแห่ขันหมากนั้นมีขั้นตอนและรายละเอียดค่อนข้างมาก วันนี้ ฐาธิตา จึงได้รวบรวมข้อมูลขันหมากแต่ละชนิดแบบย่อๆ มาฝากผู้อ่านกันค่ะ 

 ขันหมากในปัจจุบัน แบ่งออกเป็น 2 หมวดหมู่ใหญ่ๆ คือ 1. ชุดพานขันหมากหลัก (ขันหมากเอก) และ 2. ชุดพานขันหมากโท (บริวาร) รายละเอียดเป็นอย่างไรกันบ้าง มาดูกันเลยค่ะ

 

 

ชุดพานขันหมากหลัก

 

พานขันหมากเอก ในอดีตจะบรรจุใส่ในขันสีเงินหรือสีทอง แต่ปัจจุบัน มีการปรับเปลี่ยนมาบรรจุในพานใบตองตกแต่งด้วยดอกไม้เพื่อความสวยงาม ด้านในประกอบด้วย หมากพลูที่ต้องใส่เป็นคู่ ไม่ว่าจะเป็นคู่ 4 หรือคู่ 8, ถุงเงิน 2 ใบ, ถุงทอง 2 ใบ ข้างในบรรจุถั่วเขียว, งาดำ, ข้าวเปลือก, ข้าวตอก และซองเงิน 1 ซอง พร้อมกับวางใบเงิน ใบทอง และใบนาก (นิยมให้ญาติผู้ใหญ่ฝ่ายชายเป็นผู้ถือ)

 

พานสินสอดทองหมั้น เป็นพานสำหรับใส่เงิน ทอง เครื่องเพชร หรือสินสอดอื่นๆ ตามที่ได้ตกลงกับฝ่ายเจ้าสาวเอาไว้ โดยอาจจะใส่รวมไว้ใน 1 พาน หรือแย่งเป็น 2 พาน คือ พานสินสอดเงิน (เงินสดอย่างเดียว) 1 พาน กับพานสินสอดทอง (ทองและเครื่องประดับอื่นๆ) อีก 1 พาน เพื่อให้ได้คู่กันพอดี  หรือหากบ้านไหนสินสอดเยอะมากก็อาจจะมีการแยกย่อยลงไปอีก เช่น พานเงินสด พานทองคำแท่ง พานเครื่องเพชร พานโฉนดที่ดิน เป็นต้น (นิยมให้พ่อและแม่เจ้าบ่าวเป็นผู้ถือ)  

พานแหวนหมั้น เป็นพานขนาดเล็กที่ออกแบบให้มีที่รองแหวนและจัดประดับพานด้วยดอกไม้เพื่อความสวยงาม ใช้สำหรับวางแหวนหมั้นเจ้าสาวเพียงวงเดียว หรือใส่เป็นแหวนคู่สำหรับใช้แลกแหวนระหว่างเจ้าบ่าวเจ้าสาวก็ได้เช่นกันค่ะ (นิยมให้ญาติผู้พี่หรือน้องเจ้าบ่าวเป็นผู้ถือ)

 

 พานธูปเทียนแพ เป็นพานที่มีความหมายถึงการขออนุญาตผู้ใหญ่ โดยเฉพาะผู้ใหญ่ฝ่ายเจ้าสาว ในการที่ฝ่ายเจ้าบ่าว จะมาสู่ขอลูกสาวบ้านนี้ไปเป็นภรรยาของตน จึงต้องจัดเตรียมเหมือนเป็นเครื่องขอขมา ขอพรจากผู้ใหญ่ ซึ่งประกอบไปด้วย ธูป เทียนแพ และกระทง ดอกไม้ โดยเรียงลำดับจาก แพเทียน แพธูป และกระทงดอกไม้อยู่ด้านบนสุดของพาน (นิยมให้เจ้าบ่าวเป็นผู้ถือ)

 

พานต้นกล้วย ต้นอ้อย อย่างละ 1 คู่ สื่อความหมายถึงการทำมาค้าขายเจริญรุ่งเรือง อีกทั้งต้นกล้วยยังหมายถึงการมีลูกเต็มบ้านหลานเต็มเมือง ส่วนต้นอ้อยหมายถึงความรักที่หวานชื่นของคู่บ่าวสาว โดยในอดีตการนำต้นกล้วยต้นอ้อยมาอยู่ในขันหมากก็เพื่อให้บ่าวสาวเอาไปปลูก และเก็บกินได้ในอนาคต แต่ปัจจุบันสถานที่จัดงานมักไม่ค่อยเอื้ออำนวย จึงเปลี่ยนจากต้นกล้วย ต้นอ้อยเป็นหน่อกล้วยหน่ออ้อยแทน  (นิยมให้เพื่อนเจ้าบ่าวเป็นผู้ถือ)

พานเชิญขันหมาก เป็นพานเดียวที่ฝ่ายเจ้าสาวต้องเป็นผู้เตรียม โดยในพาน จะบรรจุหมาก พลูจีบ และยาเส้นที่นับไว้เป็นเลขคู่ เพื่อเป็นเสมือนเครื่องรับแขกที่มาเยี่ยมเยือนถึงบ้าน โดยในสมัยก่อนเถ้าแก่ มักจะหยิบพลูมาเคี้ยวซักคำหนึ่ง แล้วส่งพานคืนให้พร้อมกับซองเงิน โดยพานนี้ จะต้องจัดให้เป็นพานแรกที่มารับขบวนขันหมากจากฝ่ายเจ้าบ่าว ก่อนจะเข้าเขตบ้านเจ้าสาวค่ะ (นิยมให้เด็กผู้หญิงฝ่ายเจ้าสาวเป็นผู้ถือ)

 

 

ชุดพานขันหมากโท

 

ลักษณะการจัดจะแตกต่างตามธรรมเนียมปฏิบัติของภูมิลำเนาคู่บ่าวสาว โดยบางพื้นที่อาจจะมี พานไก่ต้ม พานหมูนอนตอง (หมูสามชั้นต้ม) พานวุ้นเส้น พานขนมจันอับ พานขนมมงคล 9 อย่าง พานขนมเปี๊ยะ พานมะพร้าว พานกล้วยหอม พานส้มโอ พานละ 1 คู่ และพานผ้าสำหรับเซ่นไหว้บรรพบุรุษ (แตกต่างกันแล้วแต่พื้นที่) แต่ปัจจุบันส่วนใหญ่เราจะเห็นแค่พานขนมต่างๆ และมะพร้าว กล้วยหอม ส้มโอ ส่วนพานอื่นๆ จะไม่ค่อยพบเห็นกันแล้วค่ะ

 

สำหรับ ฐาธิตา เพื่อให้สะดวกกับทางคู่บ่าวสาว ทางเราจึงได้มีการจัดชุดพานขันหมากเอกและขันหมากโท ที่ใช้หลักๆอยู่ในแพ็คเกจเรียบร้อยแล้ว ซึ่งรายละเอียดแต่ละพานมีอะไรกันบ้างนั้น สามารถดูได้ในลิ้งค์ด้านล่างนี้เลยค่ะ

// ชุดพานขันหมาก ฐาธิตา //

 

 


  • _U1W0044.jpg
    ลำดับพิธีการแต่งงานแบบไทยลำดับพิธีการแต่งงานแบบไทยในสมัยปัจจุบัน มีความแตกต่างจากการจัดงานแต่งงานในสมัยโบราณค่อนข้างมากค่ะ เพื่อให้เหมาะสมกับสภาพเศรษฐกิจและสังคมในปัจจุบัน ลำดับพิธ...

  • cin-204.jpg
    ชุดพานขันหมาก ฐาธิตา สวัสดีค่ะท่านผู้อ่านทุกท่าน ยิ่งใกล้งานพิธีเข้ามาทุกที คู่บ่าวสาวหลายท่านอาจกำลังกังวลและปวดหัวอยู่กับการเตรียมงานอยู่ไม่น้อย โดยเฉพาะเรื่องขบวนขันหมาก ซึ่งมีร...

  • 691860-img-1373965023-1.jpg
    มารู้จักกับขนมมงคล 9 อย่างที่ใช้ในงานแต่งงาน คู่บ่าว-สาวหลายท่านคงเคยได้ยินเรื่องขนมมงคล9อย่าง ขนมมงคลสำคัญที่จะขาดไม่ได้ในขบวนขันหมากตามประเพณีไทยกันมาบ้างแล้ว แต่อาจจะสงสัยว่าขนม...

  • edward-cisneros-1152308-unsplash.jpg
    เพลงงานแต่งงาน ในแต่ละช่วงเวลาของวันพิเศษ กล่าวกันว่า เสียงเพลงหรือเสียงดนตรีที่เปิดบรรเลงภายในงานแต่งงาน จะช่วยสร้างบรรยากาศ ให้อบอวล ไปด้วยความสุข ความสนุกสนาน และสร้างความปร...
Visitors: 45,047